اما نکته قابل اهمیت در قانون این است که منظور از ساختمان، ساختمان با مصالح ساختمانی و بنایی است و قانون مشخصاً اشاره­‌ای به چوب نکرده است. از طرفی ساختن ویلای چوبی نیازمند اجرای پی و یک سطح بتنی سازه­‌ای با یک ارتفاع مشخص از سطح زمین است. این پی یا همان فونداسیون، بخشی از ساختمان ویلا است و به همین دلیل موضوع مجوز ساخت خانه چوبی همیشه مورد اختلاف است.

در این مقاله قصد داریم تا درباره موضوع جواز ساخت و به تبع آن گواهی پایان­کار ساخت و ساز بپردازیم و تلاش داریم تا از زوایای مختلف آن را بررسی کنیم. اینکه اصلاً چرا باید جواز گرفت و گرفتن جواز به چه معنی است. فواید گرفتن جواز چیست و آیا واقعاً باید نهادی باشد برای دادن جواز یا خیر؟

مجوز ساخت چیست؟

مجوز ساخت در حقیقت اجازه­‌نامه­‌ای از سوی نهاد نیمه­‌دولتی شهرداری است که به افرادی که صاحب زمینی در حوزه استحفاظی آن هستند، داده می‌­شود، تا زیر نظر شهرداری و با رعایت قوانین وضع شده در زمینه ساختمان سازی، اقدام به ساخت و ساز نمایند. مجوز یک عامل بازدارنده است. به این معنی که از ساخت و سازهای بی‌رویه و بدون حساب و کتاب، جلوگیری می­‌کند. در گذشته مشکلات و خطرات بسیاری برای عده­‌ای به‌­وجود آمده که ناشی از ساخت و ساز بی­‌رویه و ناعاقلانه بوده است. از این رو برای حفظ جان انسان­‌ها، حفظ نظم اجتماعی، نظارت بر کیفیت ساخت ساختمان و عواملی این­‌چنینی، قانونی در مجلس به تصویب رسید، مبنی بر اینکه هرکسی که خواست اقدام به ساخت ساختمان کند، باید بر اساس مقررات ملی ساختمان و زیر نظر شهرداری فعالیت کند. این باعث می‌­شود تا شهرداری بتواند بر ساخت و ساز نظارت داشته باشد و از سلامت ساختمان‌­های ساخته شده مطمئن گردد. این مقوله در زمینه مجوز ساخت خانه چوبی نیز صادق است. یعنی هدف از گذاشتن چنین قانونی جلوگیری از تخلف در ساخت و ساز و وادار کردن سازندگان به رعایت مقررات ملی ساختمان است، که برای رفاه حال و حفظ امنیت جانی و مالی افراد طراحی و تدوین شده است.

جواز ساخت، عاملی نظارتی و پیش‌گیرانه

از طرفی داشتن جواز ساخت، برای گرفتن گواهی پایان کار الزامی است. گواهی پایان کار عملیات ساختمانی هم مدرکی است که به واسطه آن، امکان وصل کردن اشتراک آب، گاز، برق و تلفن برای ویلای چوبی ساخته شده مهیا می­‌شود.

پس این را می‌­دانیم که جواز ساخت یک عامل نظارتی و پیش‌گیرانه است. در ادامه توضیحاتی اجمالی پیرامون مراحل گرفتن جواز بیان خواهیم کرد تا با آن­‌ها بیشتر آشنا شوید. ساخت ویلا چوبی نیز همین روند را خواهد داشت و نوع مصالح در روند صحیح انجام کار تأثیری ندارد. فقط آن چیزی که متناسب با نوع مصالح متفاوت است، آیین نامه مورد استفاده در انجام محاسبات و اجرای سازه و ساختمان است.

8 مرحله گرفتن جواز ساخت خانه چوبی

مجوز ساخت خانه چوبی و مراحل آن

برای گرفتن جواز ساخت ساختمان از شهرداری، مراحل زیر را باید پشت سر بگذاریم:

ارائه درخواست کتبی به شهرداری و تکمیل فرم ­های مربوط به این درخواست.

تکمیل مدارک مورد نیاز اولیه، مانند سند مالکیت، مدارک سجلی، و مدارکی از این قبیل.

پرداخت هزینه‌­های اولیه و در صورتی که زمین مورد نظر دارای بدهی و یا معوقات مالیاتی باشد، باید ابتدا آن‌ها را پرداخت نمود.

بازدید مأمور شهرداری از ملک و در صورتی که مشکل حادی و مغایرتی وجود نداشته باشد، تأیید اولیه و صدور دستور نقشه

دستور نقشه به مجوزی و آیین­‌نامه‌­ای از سوی شهرداری گفته می‌­شود، که برای مالک صادر گردیده و در آن اجازه تهیه نقشه با در نظر گرفتن شرایطی که باید مد نظر قرار گیرد، به وضوح بیان شده است.

تهیه نقشه معماری توسط مهندس معمار دارای صلاحیت طراحی، از سوی سازمان نظام مهندسی و وزارت مسکن و شهرسازی و ارائه آن به شهرداری.

در صورت تأیید نقشه معماری، تهیه دیگر نقشه‌­های ساختمان (سازه، تأسیسات و برق) بر اساس نقشه معماری تأیید شده، توسط مهندسین دارای صلاحیت طراحی از سوی سازمان نظام مهندسی و وزارت مسکن و شهرسازی و ارائه آن به شهرداری.

تهیه و تکمیل فرم­‌هایی مانند شناسنامه فنی ساختمان و ارائه آن.

در تمام این مراحل، مهندسین بخش کنترل نقشه، تمامی نقشه‌­ها را بر مبنای آیین­‌نامه­‌های استاندارد ملی و یا بین­‌المللی مورد بررسی قرار می­‌دهند و هر جا اگر مشکل و یا مغایرتی با قوانین قید شده در آیین‌­نامه مشاهده کنند، به درخواست دهنده اطلاع می­‌دهند تا نسبت به رفع آن اقدام نماید.

ویلاهای چوبی ساخته شده طبق آیین‌­نامه AITC ایالات متحده آمریکا

آیین­‌نامه خانه­‌های چوبی و برخورد شهرداری­‌ها با این سازه­‌ها

خانه­‌های چوبی یا ویلا چوبی بر اساس آیین‌­نامه AITC ایالات متحده آمریکا طراحی می‌­شوند. این آیین‌­نامه معتبرترین آیین‌­نامه موجود در سطح بین‌­المللی است. در سال‌­های گذشته وزارت مسکن و شهرسازی پیش‌نویسی از آیین­‌نامه محاسبات سازه­‌های چوبی منتشر کرد، اما هنوز به جامعیت آیین‌­نامه AITC نرسیده است. نرم‌­افزار مختص محاسبات سازه‌­های چوبی نیز Staad.Pro است که مورد استفاده قرار می‌­گیرد.

اما نکته مهم درباره رفتار شهرداری­‌ها در صدور مجوز ساخت خانه چوبی کمی متفاوت است. حقیقت ماجرا این است که دستورالعمل مشخص و قانونی پیرامون مجوز ساخت خانه­‌های چوبی و یا ویلای چوبی نداریم. لذا از نظر قانونی و حقوقی مشخص نیست که باید چه عکس­‌العملی از خود نشان داد. در ادامه با بیان توضیحاتی این موضوع را شفاف­‌تر خواهیم کرد.

دو رویکرد کلی برای صدور مجوز ساخت

در موضوع صدور مجوز ساخت سازه­‌های چوبی، دو رویکرد کلی وجود دارد:

• چون سازه خانه‌­های چوبی تماماً از چوب هستند و در قوانین مسکن و شهرسازی ابلاغ شده به شهرداری‌ها توضیح مشخصی درباره این نوع سازه­‌ها بیان نشده، لذا عده­‌ای معتقد هستند که نیازی به گرفتن جواز از شهرداری نیست.
• در صورتی که شهرداری ایراد بگیرد و پرونده تشکیل بدهد و به ماده 100 ارجاع بدهد، چون سازه چوبی است، قانوناً اجازه تخریب آن به شهرداری داده نشده است. لذا شهرداری اقدام به تخریب سازه نمی‌­کند.
• چون برای ساخت ویلا چوبی ، باید ابتدا یک پی کم عمق تا ارتفاع حداقل 30 سانتی­متر از سطح زمین احداث شود و بعد روی آن سازه چوبی اجرا گردد، رویکرد دیگر این بخش را جزئی از سازه قلمداد کرده و مدعی است که باید به شهرداری اطلاع داده شود و مجوز ضمنی اخذ گردد.

نکته قابل توجه این است که به دلیل نبود قانون مشخص و نبود وحدت رویه، شهرداری­‌ها به طور مجزا و خودمختار، در حیطه قوانین و مقررات، نسبت به صدور مجوز ساخت خانه چوبی عکس‌­العمل نشان می­‌دهند. لذا به هیچ وجه نمی‌­توان اینطور برداشت کرد که چون در فلان شهر شهرداری آن­جا به شکل خاصی برخورد کرده­‌است، همه شهرداری­ها مانند آن عمل خواهند کرد.

• اما به طور کلی این موضوع مطرح می‌­شود که با اطلاع شهرداری اقدام به ساخت ویلای چوبی و یا خانه چوبی نماییم.

پیش از ساخت ویلا چوبی جواز بگیرید!

در پایان برای جمع­‌بندی کلی موضوع، به این نکته اشاره می‌­کنیم که بدون داشتن مجوز ساخت خانه چوبی از شهرداری، بهتر است اقدام به ساخت نکنیم. از طرفی باید حقوق قانونی خود را به درستی بشناسیم تا بتوانیم از حقوق خود، در صورت سوءاستفاده افراد یا ارگان­‌ها، دفاع نماییم. این را نیز بدانیم که به دلیل نبود وحدت رویه در این مورد، شهرداری­‌ها در حیطه قوانین، به نظر و استدلال خود از قوانین عمل می‌­کنند.